NERBIO-SISTEMA
Kanpoko eta barneko estimuluak aztertu eta gorputzak funtzionatzeko behar
dituen erantzunak prestatzeaz arduratzen da.
NERBIO-SISTEMA ZENTRALA
- Entzefaloak eta bizkarrezur
muinak osatzen dute.
- Garezurrak eta bizkarrezurra dira
organo horien kanpoko babesak.
- Meninge izeneko hiru mintzek eta
likido zefalorrakideoak ere babesten
dituzte nerbio-zentruak.
Bi atal
Entzefaloa: hiru osagai nagusi
Garuna: Egoera bi hemisferiotatik osatuta dago eta bere azalera tolestuta dago. Bere funtzio nagusiak honako hauek dira: hartzaileek jasotako informazioa kontziente bihurtzea, gure ekintza boluntarioak gidatzeko aginduak prestatu eta pentsamendua, memoria, hizkuntza eta ikaskuntza prozesuen zentroa izatea. Era berean, funtzio bizigarriak ere arautzen ditu, hala nola gorputz-mugimendua, gosea eta egarra.
Zerebeloa: Boluntarioak diren mugimenduak, adibidez, ibiltzea, koordinatzen ditu eta oreka zaintzeaz arduratzen da.
Bizkarrezur-erraboila: Mendula espinalarekin lotuta dago eta funtzio automatikoak koordinatzen ditu, hala nola bihotzaren taupadak, arnasketa, doministikuak, hipoa, gorakoa eta peristaltismo-mugimenduak.
Bizkarrezur-muina: Mugimendu erreflexuak koordinatzen ditu, adibidez, pinpazulo bat sentitzen dugunean eskua erretiratzea.
NERBIO-SISTEMA PERIFERIKOA
Hariak nerbioak osatzen dituzte, SNC-an jaiotzen direnak eta gorputzean zehar hedatzen direnak, bi sistema bereiziz.
Nerbio-sistema somatikoa: Gorputzaren mugimenduan parte hartzen du, borondatez kontrolatutako hezurdura-muskuluek osatuta.
Nerbio-sistema autonomoa: SNAk funtzio vital automatiko eta involuntarioak kontrolatzen ditu, hala nola bihotzaren taupadak eta arnasketa, eta jarduera borondatezkoek eragin dezakete. Bi sistema antagonikotan banatzen da.
Sinpatikoa gorputza jarduerarako prestatzen du.
Parasinpatikoa atseden hartzeko.